ทันตกรรมทั่วไป General Dentistry
เป็นสาขาหนึ่งของทันตกรรมที่มุ่งเน้นการดูแลรักษาสุขภาพช่องปากและฟันของประชาชนทั่วไป โดยครอบคลุมการรักษาตั้งแต่การตรวจสุขภาพฟัน การขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน ไปจนถึงการรักษาโรคปริทันต์และทันตกรรมรากฟันเทียม
ทันตแพทย์ทั่วไปมีหน้าที่หลักในการดูแ ลรักษาสุขภาพช่องปากและฟันของประชาชนทั่วไป โดยให้บริการตรวจสุขภาพฟัน การขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน การรักษาโรคปริทันต์ และทันตกรรมรากฟันเทียม นอกจากนี้ ทันตแพทย์ทั่วไปยังให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปากและฟันอย่างถูกวิธีอีกด้วย
ขูดหินปูน Dental scaling
ขูดหินปูนเป็นขั้นตอนในการรักษาทันตกรรมที่ใช้ในการกำจัดคราบหินปูนและคราบจุลินทรีย์ที่เกาะติดอยู่ที่ฟันและเหงือก หินปูนเป็นสารแข็งที่เกิดจากคราบจุลินทรีย์และเศษอาหารสะสมเป็นเวลานาน คราบจุลินทรีย์เป็นชั้นบางๆ ของแบคทีเรียที่เกาะติดอยู่ที่ฟัน หินปูนสามารถสะสมได้อย่างรวดเร็วและอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพฟันและช่องปากได้ เช่น
-
โรคเหงือกอักเสบ
-
โรคปริทันต์
-
กลิ่นปาก
-
ฟันผุ
ขั้นตอนการขูดหินปูน
ขั้นตอนการขูดหินปูนจะใช้เวลาประมาณ 30-60 นาที ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือเฉพาะที่เรียกว่าเครื่องมือขูดหินปูน (scaler) หรือเครื่องมือสั่นสะเทือน (ultrasonic scaler) เพื่อขูดเอาหินปูนและคราบจุลินทรีย์ออก ทันตแพทย์อาจใช้ยาชาเพื่อลดอาการเจ็บปวด
ควรขูดหินปูนเมื่อไหร่
ควรขูดหินปูนเป็นประ จำทุก 6 เดือน หรือบ่อยกว่านั้นหากมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเหงือกอักเสบหรือโรคปริทันต์ ผู้ป่วยที่สูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีโอกาสเกิดคราบติดสี เช่น ชา กาแฟ หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคเหงือกอักเสบหรือโรคปริทันต์ มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเหงือกอักเสบหรือโรคปริทันต์มากกว่าผู้ป่วยทั่วไป
ข้อควรปฏิบัติหลังการขูดหินปูน
หลังการขูดหินปูน ผู้ป่วยอาจมีเหงือกร่น เลือดซึมบริเวณคอฟัน มีอาการเจ็บ เสียวบริเวณตัวฟันได้ ซึ่งอาการมักจะหายไปเองใน 2-3 วัน
ข้อดีของการขูดหินปูน
-
ช่วยป้องกันการเกิดโรคเหงือกอักเสบและโรคปริทันต์
-
ช่วยป้องกันฟันผุ
-
ช่วยทำให้ฟันสะอาดและขาวขึ้น
-
ช่วยทำให้ลมหายใจสดชื่น
การดูแลสุขภาพฟันและช่องปากหลังการขูดหินปูน
-
แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง อย่างน้อย 2 นาที
-
ใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
-
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีโอกาสเกิดคราบติดสี เช่น ชา กาแฟ
-
เลิกสูบบุหรี่
อุดฟัน Tooth Filling
การอุดฟันเป็นการรักษาทันตกรรมที่ใช้ในการบูรณะฟันที่เสียหาย เช่น ฟันผุ ฟันแตก ฟันบิ่น โดยการใช้วัสดุอุดฟันเติมเต็มในส่วนที่ขาดหายไป เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันผุลุกลามต่อ และช่วยให้ฟันกลับมาใช้งานได้ตามปกติ
วัสดุอุดฟันมีหลายชนิด แต่ละชนิดมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ดังนี้
วัสดุอุดฟันอมัลกัม (Amalgam Filling)
เป็นวัสดุอุดฟันที่เคยได้รับความนิยมในอดีต มีความแข็งแรงสูง
วัสดุอุดฟันสีเหมือนฟัน (composite filling)
เป็นวัสดุอุดฟันที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในปัจจุบัน วัสดุอุดฟันสีเหมือนฟันมีความใกล้เคียงกับสีฟันธรรมชาติ ทำให้ฟันดูสวยงาม และแข็งแรงทนทาน ยึดติดกับเนื้อฟันได้ดี ไม่ต้องกรอเนื้อฟันมาก
ขั้นตอนการอุดฟัน
ขั้นตอนการอุดฟันจะใช้เวลาประมาณ 30-60 นาที ขั้นตอนมีดังนี้
-
ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพช่องปากและประเมินสภาพฟันที่เสียหาย
-
ทันตแพทย์จะกรอเอาเนื้อฟันที่ผุออก
-
ทันตแพทย์จะทำความสะอาดฟันและเตรียมช่องว่างสำหรับอุดฟัน
-
ทันตแพทย์จะใส่วัสดุอุดฟันลงในช่องว่าง
-
ทันตแพทย์จะขัดแต่งวัสดุอุดฟันให้เรียบเนียน
ข้อควรปฏิบัติหลังการอุดฟัน
หลังการอุดฟัน ผู้ป่วยอาจมีอาการเสียวฟันเล็กน้อย ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายไปเองภายใน 2 สัปดาห์ ผู้ป่วยควรดูแลสุขภาพฟันและช่องปากอย่างเคร่งครัด ดังนี้
-
แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง อย่างน้อย 2 นาที
-
ใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
-
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูง เนื่องจากเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุเพิ่ม
ถอนฟัน Extraction
เป็นการรักษาฟันโดยการนำเอาฟันออกจากกระดูกเบ้าฟัน เนื่องจากเหตุหลายประการ ดังนี้
-
ฟันผุมากจนไม่สามารถรักษาให้หายได้
-
ฟันแตกหรือบิ่นจนไม่สามารถบูรณะได้
-
ฟันคุด
-
ฟันเป็นโรคปริทันต์รุนแรง
ประเภทของการถอนฟัน มี 2 ประเภทหลักๆ คือ
-
การถอนฟันแบบธรรมดา (simple extraction) เป็นวิธีการถอนฟันที่ง่ายที่สุด ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือถอนฟันเพื่อดึงฟันออก
-
การถอนฟันแบบผ่าตัด (surgical extraction) เป็นวิธีการถอนฟันที่ยากกว่าการถอนฟันแบบธรรมดา ทันตแพทย์จะต้องผ่าตัดเพื่อนำฟันออก เช่น การถอนฟันคุด
การเตรียมตัวก่อนการถอนฟัน
ก่อนการถอนฟัน ผู้ป่วยควรแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบถึงประวัติสุขภาพของตนเอง เช่น โรคประจำตัว ยาที่กำลัง รับประทานอยู่ แจ้งประวัติการถอนฟันและการได้รับยาชา
ขั้นตอนการถอนฟัน มีดังนี้
การถอนฟันจะใช้เวลาประมาณ 30-60 นาที ขั้นตอนมีดังนี้
-
ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพช่องปากและประเมินสภาพฟันที่จำเป็นต้องถอน
-
ทันตแพทย์จะฉีดยาชาเพื่อระงับความเจ็บปวด
-
ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือถอนฟันเพื่อดึงฟันออก
-
ทันตแพทย์จะทำความสะอาดแผลและเย็บแผล
ข้อควรปฏิบัติหลังการถอนฟัน
หลังการถอนฟัน ผู้ป่วยอาจมีอาการปวด บวม ช้ำ หรือเลือดออก ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายไปเองภายใน 1-2 วัน ผู้ป่วยควรปฏิบัติ ดังนี้
-
กัดผ้าก๊อซบริเวณที่ถอนฟันไว้เป็นเวลา 1-2 ชั่วโมง
-
รับประทานยาแก้ปวดตามที่ทันตแพทย์แนะนำ
-
หลีกเลี่ยงการแปรงฟันบริเวณที่ถอนฟันเป็นเวลา 24 ชั่วโมง
-
รับประทานอาหารอ่อนๆ และเคี้ยวข้างที่ไม่ถอนฟัน
-
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์
*** การถอนฟันเป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูง แต่ควรทำภายใต้การดูแลของทันตแพทย์ที่เชี่ยวชาญเท่านั้น ***
ผ่าฟันคุด Wisdom tooth removal
ฟันคุดเป็นฟันกรามซี่สุดท้ายที่อยู่ด้านหลังของช่องปาก ฟันคุดมักมีปัญหาในการขึ้น เช่น ขึ้นผิดตำแหน่ง ขึ้นไม่ครบ ขึ้นขวาง หรือขึ้นทับฟันซี่ข้างเคียง ซึ่งอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพฟันและช่องปากได้ เช่น ฟันผุ โรคปริทันต์ ปวดฟัน การติดเชื้อ เป็นต้น
สาเหตุที่ต้องผ่าฟันคุด
-
ฟันคุดขึ้นผิดตำแหน่ง ไม่สามารถขึ้นตามแนวปกติได้
-
ฟันคุดขึ้นไม่ครบ มีเพียงบางส่วนหรือขึ้นเพียงซี่เดียว
-
ฟันคุดขึ้นขวาง บดบังฟันซี่ข้างเคียง
-
ฟันคุดขึ้นทับฟันซี่ข้างเคียง ทำให้ฟันซี่ข้างเคียงเคลื่อนหรือเอียง
การเตรียมตัวก่อนผ่าฟันคุด
ก่อนผ่าฟันคุด ผู้ป่วยควรแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบถึงประวัติสุขภาพของตนเอง เช่น โรคประจำตัว ยาที่กำลังรับประทานอยู่
.png)
ข้อควรปฏิบัติหลังผ่าฟันคุด
หลังผ่าฟันคุด ผู้ป่วยอาจมีอาการปวด บวม ช้ำ หรือเลือดออก ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายไปเองภายใน 1-2 วัน ผู้ป่วยควรปฏิบัติดังนี้
-
กัดผ้าก๊อซบริเวณที่ผ่าฟันไว้เป็นเวลา 1-2 ชั่วโมง
-
รับประทานยาแก้ปวดตามที่ทันตแพทย์แนะนำ
-
หลังผ่าฟันคุดให้ประคบเย็นใน 24 ชั่วโมงแรกเพื่อลดอาการบวม
-
หลีกเลี่ยงการแปรงฟันบริเวณที่ผ่าฟันเป็นเวลา 24 ชั่วโมง
-
รับประทานอาหารอ่อนๆ และเคี้ยวข้างที่ไม่ผ่าฟัน
-
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์
-
ไปตัดไหมตามการนัดหมายของทันตแพทย์
** หากมีอาการผิดปกติหลังผ่าฟันคุด เช่น เลือดออกมาก ปวดมาก บวมมาก ช้ำมาก หรือมีไข้ ควรรีบไปพบทันตแพทย์ทันที **